روز بزرگداشت ملاصدرا | فیلسوف ایرانی در دنیای اسلام کشورمان ایران، محل تولد بزرگان زیادی بوده و انسانهای ارزشمندی را در خاک خود پرورانده است. علما، دانشمندان، شعرا و ادیبان و هنرمندان بسیاری از این سرزمین سربرآورده اند و امروز آوازه ی شهرتشان در سراسر جهان به گوش می رسد. بزگی و شهرت برخی از این افراد به حدی است که نمی شود از کنار نامشان به راحتی گذشت و آنها را به فراموشی سپرد. برای همین است که بر روی برخی برگ های تقویم نام هایی آشا نقش بسته اند که تاریخ علم و فرهنگ ایران زمین را فریاد می زنند.
امروز اول خرداد ماه، روز بزرگداشت ملاصدرا است؛ انسانی وارسته و فیلسوف که یکی از بزرگترین دانشمندان جهان به شمار می رود. این روز بهانه ای است تا سری به تاریخ بزنیم و یکی از بزرگان کشورمان را بیشتر بشناسیم. شاید بارها و بارها نام این بزرگمرد را شنیده باشیم و یا خیابان هایی مزین به نام وی به چشممان خورده باشد اما به راستی از او چه می دانیم؟
روز بزرگداشت ملاصدرا | یادمانی برای بنیان گذار حکمت متعالیه
اولین روز ماه خرداد را به ملا صدرا اختصاص داده اند؛ دانشمندی ایرانی از دنیای اسلام که مکتب حکمت متعالیه را بنیان نهاد و به افتخاری برای ایران تبدیل شد. حکمت متعالیه، مکتب ملاصدرا است که که وجود و ماهیت را متمایز از یکدیگر می داند. بنابر دیدگاه او، وجود یا هستی بدیهی ترین مسئله ی جهان ماست که با علم حضوری و دریافت درونی درک می شود و نیازی به اثبات آن نیست اما ماهیت یا سرشت مسبب گوناگونی و تکثیر پدیده هاست و قابلیت ویژه موجودات را تعیین می کند.
این عالم دانشمند طرفداران زیادی در سراسر جهان دارد و یکی از مفاخر بزرگ ایران به شمار می رود.
تولد ملاصدرا
محمد بن ابراهیم قوامی شیرازی ملقب به صدرالمتالهین یا ملاصدرا، درنهم جمادی الاولی سال 980 قمری در شیراز به دنیا آمد.پدر وی، خواجه ابراهیم قوامی، معاون حکمران وقت و دومین شخصیت مهم منطقه بود و به عنوان فردی پرهیزگار، دیندار و دوستدار و حامی دانش و معرفت شناخته می شد. او آرزو داشت که پسرش عالی ترین شخصیت مذهبی جامعه شود به همین سبب نامش را محمد ملقب به صدرالدین گذاشت.
ملاصدرا | جوانی هوشمند و زیرک
ملا صدرا در جوانی با شیخ بهایی آشنا شد و همین امر موجب شکل گیری سنگ بنای شخصیت علمی و اخلاقی وی گردید. سپس تحت تعلیمات سید امیرمحمد باقر بن شمس الدین ، مشهور به میرداماد از اساتید بزرگ علوم دینی و الهیات قرار گرفت و در اثر آموزش های اساتید، در فلسفه اشراق، مکتب مشا ، کلام، عرفان و تفسیر قرآن مهارت پیدا کرد.
بهتر است بدانید که فلاسفه اسلامی به طور کلی در دو دسته جای می گیرند: فلاسفه اشراق که سردسته ی آنها شیخ شهاب الدین سهروردی از علمای قرن ششم است و و فلاسفه مشا که از شیخ الرئیس ابو علی بن سینا پیروی می کنند.ملاصدرا از مکتب اشراق استفاده کرد ولی کورکورانه عقاید آنها را نپذیرفت، سپس شاگرد مکتب مشا شد اما به آن هم مقید نگردید و توانست توازن خاصی را برقرار نماید.
او به آثار فلسفی متفکرانی چون سقراط و فلاسفه ی هم عصر او، افلاطون، ارسطو و شاگردانش و دانشمندانی چون ابن سینا و خواجه نصرالدین طوسی بسیار علاقه مند بود و مرتبا آنها را مورد بررسی قرار می داد. وی در سن 26 یا 27 سالگی از تحصیل بی نیاز شد اما مطالعاتش را ادامه داد تا اینکه در نهایت به بزرگترین عالم دوران خودش تبدیل گردید.
سفرهای ملاصدرا
ملاصدرا در طول زندگی اش سفرهایی انجام داد که یا برای کسب علم بود و یا به اجبار تبعید صورت گرفت. وی برای تحصیل و دسترسی به استادان راهی قزوین شد و همزمان با انتقال پایتخت صفویه از قزوین به شهر اصفهان در سال 1006 هجری قمری به همراه استادانش به پایتخت جدید نقل مکان کرد.
وی در زمان شاه عباس صفوی به دلیل اینکه عقایدش با برخی علماب این شهر تفاوت داشت به قم تبعید شد. به سبب گرمای زیاد هوا نتوانست در این شهر بماند و به روستایی به نام کهک در همان نزدیکی رفت.
ملاصدرا در سال 1039 – 1040 هجری قمری به دعوت حاکم وقت فارس به شیراز بازگشت تا به شهر خود باز گردد و در آنجا نیز به تدریس فلسفه و تفسیر و حدیث بپردازد.
ملاصدرا | مردی که در راه مکه جان سپرد
ملاصدرا هفت بار به مکه مشرف شد. در چهارصد سال پیش این سفر معنوی با اسب یا شتر و از راه صحرای خشک مرکزی عربستان صورت می گرفت و به سبب مشقت راه و گرما و تشنگی به عنوان یک ریاضت در عرفان از آن یاد می کردند.
وی در هفتمین باری که به سوی مکه در حرکت بود کعبه در شهر بصره (در خاک عراق) بیمار شد و دار فانی را وداع گفت.
آثار و تالیفات
ملاصدرا آثار فراوانی را در موضوعات مختلف دارد که مهم ترین آنها عبارتند از:
* الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة که مهم ترین اثر اوست.
بر مزار بیشتر بزرگان علم و اندیشه ایران مقبره هایی زیبا قرار دارد اما ملاصدرا از این یبایی بی نصیب می باشد و در یکی از گورستان های قدیمی بصره در تنهایی به خاک سپرده شده است.
آنچه که در ایران، علاقه مندان به این شخصیت عرفانی را به سوی خود می کشاند، خانه اش در قم می باشد که میزبان خوبی برای فلاسفه عصر حاضر است.
همه ساله به مناسبت این روز، مراسم ها و همایش هایی در سراسر کشور برگزار می شود که مهم ترین آنها همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا می باشد و امسال به موضوع «فلسفه در مواجهه با فضای مجازی» اختصاص دارد.
سخن آخر
آیا با این شخصیت بزرگ کشورمان آشنایی داشتید؟
در شهر شما برنامه ای به مناسبت این روز برگزار می شود؟
نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید...
منبع:https://www.karnaval.ir/mulla-sadra-commemoration-day
